een reis door de Wet DBA en de veranderingen die komen

Het is 2016. De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie, beter bekend als de Wet DBA, wordt geïntroduceerd. Het doel? Schijnzelfstandigheid aanpakken. Een nobel streven, dacht iedereen. Maar in plaats van duidelijkheid te creëren, veroorzaakte de wet juist onzekerheid. Werkgevers en zelfstandigen konden niet goed meer inschatten welke regels nu precies golden. Wie was nu eigenlijk zelfstandige en wie werkte onterecht onder een zzp-constructie terwijl dit in feite een arbeidsovereenkomst was?

Een tijdelijke adempauze
Om die chaos te verzachten, werd er een “handhavingsmoratorium” ingesteld. Dit betekent dat de Belastingdienst gedurende een overgangsperiode niet streng zou handhaven – zelfs niet met terugwerkende kracht – tenzij er sprake was van kwaadwillendheid. Werkgevers of anders gezegd, opdrachtgevers, konden opgelucht ademhalen, terwijl zelfstandigen zich voor de zekerheid toch maar voorzichtig aanpasten aan de regels, hopend op meer duidelijkheid.

Maar er was altijd die onderliggende vraag: wat als de overgangsperiode voorbij is?

Het einde van de adempauze is in aantocht: 1 januari 2025
De tijd van adempauzes is bijna voorbij. Vanaf 1 januari 2025 komt er een einde aan het handhavingsmoratorium. Dit betekent dat de Belastingdienst niet langer eerst een aanwijzing zal geven als ze vermoeden dat er sprake is van schijnzelfstandigheid. In plaats daarvan zal er direct gehandhaafd worden, met alle gevolgen van dien. Werkgevers die onterecht zzp’ers als zelfstandigen behandelen, kunnen flinke naheffingen en boetes tegemoet zien, zelfs met terugwerkende kracht tot 2025.

Je zou kunnen zeggen dat het “grijze gebied” van de Wet DBA plotseling zwart-wit wordt. En als werkgever is het dus tijd om wakker te worden: is die zzp’er in jouw bedrijf werkelijk zelfstandig, of wordt hij of zij als werknemer beschouwd volgens de belastingdienst?

De zoektocht naar zekerheid
Nu is het moment om te handelen. Stel je voor: je hebt een zzp’er ingehuurd voor een project, en alles lijkt goed te gaan. Maar wat als er straks een controle komt en blijkt dat de arbeidsrelatie eigenlijk niet voldoet aan de criteria voor zelfstandigheid? Wat als jouw zzp’er in werkelijkheid een werknemer is? De gevolgen kunnen groot zijn: je moet niet alleen loonbelasting en sociale premies betalen, maar ook boetes voor het onterecht in dienst hebben van iemand zonder het juiste contract. En wellicht wordt je geconfronteerd met een loonvordering en/of ten onrechte niet betaalde pensioenafdrachten.

Hoe voorkom je dat? Door je arbeidsrelaties goed te beoordelen.

Een zorgvuldige beoordeling: de sleutel tot succes
De belangrijkste vraag die je moet beantwoorden is: is er sprake van een gezagsverhouding?
Bij een werknemer is er altijd een gezagsrelatie – jij als werkgever bepaalt het werk, de manier waarop het uitgevoerd moet worden, en waar het moet plaatsvinden. Als je zzp’er echter zelf kan bepalen hoe hij of zij het werk uitvoert, voor wie hij werkt, en op welke tijden, dan komt hij of zij waarschijnlijk dichter bij echte zelfstandigheid.

Maar wees voorzichtig: deze lijn is dun. Want zelfs als je iemand voor de vorm als zzp’er aanneemt, kan de Belastingdienst op basis van de werkelijke situatie besluiten dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst. En dat kan verstrekkende financiële gevolgen hebben.

De checklist voor zelfstandigheid
Je wilt natuurlijk niet dat jouw zzp’er plotseling als werknemer wordt gekwalificeerd. Daarom is het belangrijk om de onder andere volgende vragen serieus te stellen:

• Gezagsverhouding: heeft de zzp’er de vrijheid om zelf te bepalen hoe en wanneer het werk wordt uitgevoerd? Of is er sprake van een direct gezag van de werkgever?
• Financiële risico’s: draagt de zzp’er financieel risico? Heeft hij zijn eigen gereedschappen en materialen? En voert hij het werk voor meerdere opdrachtgevers?
• Zelfstandigheid: heeft de zzp’er een KvK-inschrijving, een btw-nummer, en meerdere opdrachtgevers per jaar? Is hij verantwoordelijk voor zijn eigen werkplek, verzekering en opleiding?

Door deze factoren goed te analyseren, kun je voorkomen dat je een onbewuste fout maakt en jezelf in de problemen brengt met de belastingdienst.
Maar let wel: deze lijst is dus niet uitputtend. Er gelden meer factoren.

De weg vooruit: 1 januari 2025 is dichterbij dan je denkt
Met het handhavingsmoratorium dat eindigt, moeten we snel actie ondernemen. Het is cruciaal om nu al goed te kijken naar je arbeidsrelaties en te zorgen dat alles in lijn is met de wet. Als je voor 2025 niet zorgvuldig de arbeidsrelatie van je zzp’ers hebt beoordeeld en vastgelegd, kan dat grote financiële gevolgen hebben.

Maar wees gerust, je hoeft dit niet alleen te doen. Wij kunnen je helpen om een grondige analyse van je arbeidsrelaties te maken, zodat je met vertrouwen het nieuwe jaar in gaat – zonder verrassingen van de Belastingdienst.
Het is tijd om je voorbereidingen te treffen. 2025 komt sneller dan je denkt.

Meer informatie
Wilt u meer informatie over de Wet DBA, de schijnzelfstandigheid of het arbeidsrecht of heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel, neemt u dan contact op met één van de advocaten van ons kantoor.

Angelique Verweij, Wesley Sallé of Romy van der Mark
Tel. 0341-760510
a.verweij@vbvadvocaten.nl of w.salle@vbvadvocaten.nl of r.vandermark@vbvadvocaten.nl

Foto credits: Studio Annemarie 

Hoewel de uiterste zorg is besteed aan de inhoud van dit nieuwsbericht, aanvaardt VBV Advocaten geen aansprakelijkheid voor onvolledigheid of onjuistheid.